نویسنده: صمصام صانعی
درختچه‌ی کیوی گونه‌های مختلفی دارد که 4 گونه از آنها نسبت به دیگر گونه‌ها معروف‌تر می‌باشند. از این 4 گونه دو گونه آنها به ایران وارد شده و کاشته می‌شود که در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها اشاره شده است.

نام علمی درختچه:

Actinidia chinensis Planch.، نام فرانسه‌ی میوه (کیوی) Kiwi و نام انگلیسی میوه Kiwi fruit می‌باشد.

تیره گیاه:

Dilleniaceae

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات ظاهری:

درختچه‌ای است پیچان و بالارونده به ارتفاع حدود 7 متر با شاخه‌هایی نرم و نازک، کرکی و متراکم و حفره مرکزی شاخه‌ها تیغه‌ای می‌باشد. برگ‌ها دارای دمبرگی دراز، کرکدار، دایره‌ایِ تخم مرغی شکل با قاعده قلبی و گل‌های آن سفید مایل به زرد می‌باشند. کیوی قهوه‌ای پررنگ مایل به سبز به ابعاد یک تخم مرغ است و روی پوست میوه را موهایی هم رنگ پوست احاطه کرده است رنگ داخل میوه سبز و میان میوه تعدادی هسته به شکل تخم خشخاش سیاهرنگ وجود دارد.  

طبیعت میوه:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها بخصوص چین و در ایران در استان‌های حاشیه دریای خزر کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در کیوی:

ماتاتابیک اسید، کالری، چربی، پروتئین، کربوهیدرات، فیبر غذایی، سدیم، پتاسیم، فولات و ویتامین‌های K, E, C, A در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه (کیوی). برگ و ریشه درختچه نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

میوه‌ی رسیده مصرف خوراکی داشته و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد.

خواص درمانی:

سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدان، قبض کننده و ضد التهاب، برطرف کننده عطش و آرام‌بخش، رفع کننده عوارض سرماخوردگی و ضد میکروب، نرم کننده مخاط‌ها و ضد انگل، پیشگیری کننده از حوادث قلبی عروقی و خرد کننده سنگ‌های مجاری ادراری و کلیه، کاهنده چربی و رقیق کننده خون، تقویت کننده عمومی بدن و کنترل کننده قند خون و بهترین دارو برای تقویت سیستم حفاظتی بدن می‌باشد. در ضمن برای خونریزی لثه، روماتیسم، فشار خون بالا، یبوست، کولیت و آسم نیز مفید است. در استعمال خارجی له شده برگ و جوشانده ریشه برای درمان بعضی از بیماری‌های پوستی مؤثر می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.